انرژی نویس،
سعید کیان‌پور در نشست تخصصی «تاب‌آوری اجتماعی در روزهای پساجنگ» که توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)_شعبه همدان برگزار شد، اظهار کرد: به‌طور قطع حل مشکلات اقتصادی موجب هدفمندی زندگی سرمایه اجتماعی بوده و این بهبود اقتصاد و کاهش شاخص فلاکت موجب آن خواهد بود که شاهد وقایعی چون افراد نفوذی داخلی نباشیم و اسرائیل و آمریکا نتواند به ما حمله کند.
وی با بیان اینکه در حوزه تاب‌آوری اجتماعی همانطور که پس از بحران به حالت سابق و قبل برنمی‌گردیم در بحث تاب‌آوری اقتصادی نیز به حالت قبل باز نخواهیم گشت، تصریح کرد: هنوز هم با گذشت چندین سال از جنگ تحمیلی هشت ساله، با تبعات آن درگیر هستیم و بازتاب آن این بوده که نتوانستیم به حالت قبل از جنگ بازگردیم.
کیان‌پور در پاسخ به این سوال که از نظر تاب آوری اقتصادی چه کمکی می‌توان به بحث دوران پساجنگ داشت، گفت: اثراتی که این جنگ ۱۲ روزه بر جامعه می‌گذارد برخی از اثرات آن مستقیم و برخی دیگر به صورت غیر مستقیم بوده که در اثرات مستقیم آن زیرساخت‌های هسته‌ای و نظامی مورد هدف قرار گرفت.
وی با اشاره به اینکه در بحث اقتصادی جنگ ۱۲ روزه اثراتی داریم که به صورت غیرمستقیم بوده و یکی از این موارد تورم انتظاری است، تصریح کرد: در زمان جنگ و بحران مردم انتظار دارند که قیمت دلار بالا می‌رود و یا تورم ها افزایش پیدا می‌کند و در این رابطه ترس ناخودآگاه دارند ضمن اینکه مردم این موضوع ترس از تورم را چندسالی بوده که تجربه کرده‌اند و ناخودآگاه در مواجهه با چنین شرایطی تقاضای آنان برای کالاهای اساسی در بازار چهار تا پنج برابر می‌شود.
این عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور با بیان اینکه بخشی از تاب‌آوری‌ها مربوط به جامعه‌شناسی و روانشناسی و پیامدهای اجتماعی آن مرتبط می‌شود، خاطرنشان کرد: سیاست‌هایی که اقتصاد برای این بخش‌ها دارد سیاست‌های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت بوده که در سیاست‌های کوتاه مدت باید کمک‌های امدادی به مردم شود.
وی تصریح کرد: در سیاست کوتاه مدت و امدادی اگر در یک بحران افراد خانه و ماشین خود را از دست داده‌اند، آیا دارای بیمه هستند؟ یا اینکه تازه به این فکر افتاده‌ایم که بعد از وقوع بحران آیا آنان بیمه دارند یا خیر؟ در حالی که این شوک‌ها باید قبل از آن پیش‌بینی شده باشد تا بتوان به آنان کمک امدادی موفقی داشت.
کیان‌پور همچین با اشاره به سیاست میان مدت اقتصادی در تاب‌آوری هم افزود: در سیاست‌های میان مدت باید حالت بازیابی در تولید، دانش و سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم تا چالشی به وجود نیاید ضمن اینکه این امر باید پیش‌بینی می‌شد اما یکسری سرمایه‌ها و افراد را در این رابطه از دست دادیم و جایگزینی این سرمایه‌ها به راحتی نخواهد بود.
وی با اشاره به سیاست های بلندمدت در حوزه پایداری و تاب‌آوری اقتصادی نیز اظهارکرد: باید این موضوع مهم را در نظر داشته باشیم که ۵۵ درصد بودجه کشور ما نفتی بوده و ۹۰ تا ۹۵ درصد تولید ما خدادادی است و کشور ما تنها دارای پنج تا ۱۰ درصد تولید است و اگر یک آسیبی ببینیم برای کشور بحران ایجاد خواهد شد چرا که تولید و درآمدی نداریم.
کیان‌پور تأکید کرد: دولت باید به این پنج تا ۱۰ درصد تولید توجه ویژه داشته باشد، این موضوع تنها نباید در دوران پساجنگ مورد توجه واقع شود چرا که مردم در رفاه نیستند و این رفاه از نظر اقتصادی برای ما مهم بوده و از دید داده و واقعیت باید صحبت کنیم.
این عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور در ادامه با اشاره به اهمیت داشتن سرمایه اجتماعی خوب از نظر فکری، فردی و جسمی و سایر موارد در یک جامعه، تصریح کرد: یک سرمایه اجتماعی خوب باید دارای کیفیت بوده و از نظر فردی و فکری و جسمی به درد جامعه بخورد که در این رابطه توسعه همه جانبه برای سرمایه اجتماعی امری ضروری خواهد بود.
کیان پور با اشاره به نقش صدا و سیما در ارتقای فکری سرمایه اجتماعی، اظهار کرد: باید خروجی برنامه‌های صدا و سیما به نحوی باشد که بتواند در ارتقای فکری سرمایه اجتماعی جامعه نقش آفرین باشد.
وی همچنین با تاکید بر ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه، خاطرنشان کرد: در بحث فرزندان یک جامعه به عنوان یکی از سرمایه‌های اجتماعی باید توسعه و پوشش همه جانبه داشته باشد و تنها نباید از لحاظ مذهبی فرزندانمان ارتقای پیدا کنند بلکه این ارتقای باید در تمامی زمینه‌های مختلف باشد.
کیان پور ادامه داد: دولت باید زیرساخت های مناسب و اقتصادی لازم را برای سرمایه اجتماعی خود فراهم کند چرا که امروز مشکل اکثریت مردم مشکلات و فشار اقتصادی است.
این عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور گفت: به طور قطع حل مشکلات اقتصادی موجب هدفمندی زندگی سرمایه اجتماعی جامعه بوده و این بهبود اقتصاد و کاهش شاخص فلاکت موجب آن خواهد بود که شاهد وقایعی چون افراد نفوذی داخلی نباشیم و اسرائیل و آمریکا نتواند به ما حمله کند.
کیان‌پور با بیان اینکه اکثریت تولید منابع کشور ما خدادادی بوده و تنها به منابع نفتی متکی است، افزود: دولت باید از منابع خدادادی که موجب تورم نیز شده دست بردارد و در سایر زمینه‌ها نیز سرمایه گذاری داشته باشد.
وی با بیان اینکه استفاده دولت از منابع خدادادی موجب آن شده که همه درآمدهای دولت از محل اعتبارات نفت باشد و برای تامین اعتبار نیاز به مردم نداشته باشد، گفت: همین امر به خودی خود موجب آن خواهد بود که زمانی که بحرانی رخ می‌دهد تنها نیاز به مردم باشد و از آنان بخواهیم که برای گزارشات با ۱۱۳ تماس بگیرند سرمایه اجتماعی جامعه ضعیف شود.
کیان پور در ادامه با اشاره به مواجهه کشورهای بوسنی و روآندا با دوران پساجنگ، تصریح کرد: اقتصاددانان کشور بوسنی با همکاری بانک جهانی با اخذ وام در دوران پساجنگ کشور خود را از نظر اقتصادی دوباره ساختند و برای کاهش تروما از نظر روانشناسی برای جامعه برنامه گسترده مشاوره داشتند و از نظر جامعه شناسی نیز انجمن محلی ایجاد کردند و نرخ بیکاری کشور خود را از ۴۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش دادند و با این اقدامات حس همبستگی بین آنان ایجاد شد.
این عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور همدان افزود: در کشور روآندا نیز در دوران پساجنگ این کشور با برنامه‌های لازم خود نرخ اختلالات روانی را با آموزش لازم از ۸۰ درصد به ۲۰ درصد کاهش دادند و طرح آشتی ملی را در کشور خود ایجاد کردند.
وی با انتقاد از پرداخت یارانه به مردم، گفت: به جای پرداخت یارانه باید مردم را وارد تولید و سرمایه‌گذاری کرد و برای آنان زیرساخت‌های لازم را ایجاد کرد و با این اقدام به آنان اعتماد به نفس و حس عزت نفس و ارزش داد تا بتواند در تولید و سرمایه‌گذاری اثرگذارتر باشد.
کیان‌پور خاطرنشان کرد: باید در دوران پس از جنگ بودجه‌ای داشته باشیم که به صورت تصنعی بتواند چرخ تولید را بچرخاند و این تولید موجب کاهش استرس و احساس امنیت و آرامش مردم از نظر اقتصادی شود.
عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور همدان با بیان اینکه دولت باید در بحث زیرساخت‌ها بهتر عمل کند، تصریح کرد: با چنین مدل اقتصادی، اینکه آیا دولت برای تاب‌آوری اجتماعی پس از جنگ به خوبی عمل کرده است یا خیر؟ باید بگوییم که از نظر اقتصادی در کوتاه مدت دولت خوب عمل کرد اما این عمل خیلی خوب نبوده است.
وی با بیان اینکه دولت در کوتاه مدت در این جنگ ۱۲ روزه دلار و زنجیره تامین را توانست به خوبی اداره کند، اظهار کرد: در بلندمدت ما دارای مشکل هستیم چرا که ۸۰ درصد کشور ما بخش دولتی بوده و تنها ۲۰ درصد، مردم و بخش خصوصی هستند و گفته نشده در این رابطه به مردم چه کمکی شده است.
کیان‌پور گفت: باید دولت بگوید که در بحث زیرساخت در بلند مدت در حوزه‌هایی چون نفت و گاز چه کاری می‌خواهد انجام بدهد؟ ضمن اینکه کشور ایران در ذخایر طبیعی رتبه دوم تا چهارم دنیا را داشته و یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا به شمار می‌رود و نباید در چنین کشوری با قطعی برق و ناترازی برق مواجه باشیم.
این اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه پیام‌نور همدان گفت: با وجود این میزان دارایی خدادادی و طبیعی در کشور چرا باید برخی به عنوان نفوذی‌های داخلی به کشور خود خیانت کنند؟
وی گفت: متاسفانه امروز برخی افراد در تاب‌آوری اجتماعی بی‌حس شده‌اند و به دولت و جامعه نیز کمک چندانی نمی‌کنند و به خاطر نداشتن حس اعتماد، آنها تنها به دنبال آن هستند که اموال و خانواده خود را حفظ کنند.
